Лиофилизатор - мұздатып кептіруге арналған құрылғы, яғниматериалдарды төментемпературада, әдеттесудың қатутемпературасынан төменжәне төмендетілген қысымжағдайында кептіру процесі. Бұләдіс үлгілерден суды сублимация арқылы жоюғамүмкіндік береді, яғни сұйық фазаны айналып өтіп, судың қаттыкүйден газ күйіне тікелей өтуі. Төментемпературада жұмысістей отырып, лиофилизация сезімтал заттардың термиялық деградациясын жояды, олардың құрылымы мен биологиялық белсенділігін сақтайды. Жалаңаш құрылғының мұздатып кептіру температурасы -40℃ жетуі мүмкін.

Лиофилизаторлар ғылым мен өндірістің әртүрлі салаларында кеңінен қолданылады. Фармацевтика мен биотехнологияда олардәрілік заттарды, вакциналарды жәнебиологиялық үлгілерді кептіру үшінқолданылады. Тамақөнеркәсібінде – тағамдық және энергетикалық құндылығын сақтайтын мұздатылған кептірілген тамақөнімдерін өндіруүшін. Химия мен материалтануда лиофилизация кеуектілігі жоғарыжәне белгілі бір беті бар ұнтақ материалдарды алуүшін қолданылады.

Мұндай құрылғы жоғары немесетіпті бөлметемпературасына сезімтал үлгілерді кептіру кезінде қажет. Бұл химиялық құрамның өзгеруін, молекулалық құрылымын бұзудыжәне материалдардың функционалдық қасиеттерін жоғалтуды болдырмауға мүмкіндік береді. Лиофилизация әсіресе биологиялық үлгілермен, ферменттермен, жоғарымолекулалық қосылыстармен, сондай-ақ наноқұрылымды жәнекеуекті материалдармен жұмысістегенде өзектіболып табылады, мұнда кезкелген термиялық әсер жағымсыз өзгерістерге әкелуімүмкін.